Waarom zwemveiligheid begint bij de basis – en bij beleid

Maar wat is veilig? En wie bepaalt dat eigenlijk?

Als we het hebben over zwemveiligheid, dan moeten we deze vraag durven stellen aan de landelijke overheid en de verschillende brancheorganisaties voor de zwemdiplomalijnen en voor de opleidingen van onze zwembadmedewerkers en dus aan elkaar. Wanneer is iemand écht zwemveilig? En wat vinden we met z’n allen de ondergrens?

Ondanks de verschillende diploma’s en leerlijnen in Nederland streven we uiteindelijk allemaal hetzelfde doel na: kinderen en volwassenen veiligheid bieden in Nederland waterland door hen goed te leren zwemmen.

In gesprekken hoor ik vaak dezelfde signalen:
– “Er zijn zoveel verschillende diploma’s – wat is nou betrouwbaar?”
– “Wat betekent ‘zwemveilig’ eigenlijk in beleidstermen?”
– “We willen kwaliteit bieden, maar de regelgeving is onduidelijk.”

De versnippering in het aanbod van zwemdiploma’s, het ontbreken van één landelijke standaard en de uiteenlopende interpretaties van wat ‘zwemveiligheid’ precies inhoudt, zorgen voor onrust. Dat raakt niet alleen ouders en kinderen, maar ook de professionals die dagelijks hun uiterste best doen om kwalitatief zwemonderwijs te bieden.

Juist daar ligt de kans: kunnen we op basis van de gedeelde doelen en gedeelde verantwoordelijkheid komen tot een landelijk kwaliteitscriterium? Een ondergrens waarbinnen ruimte is voor maatwerk en innovatie, maar die wel helderheid biedt aan ouders, aanbieders, opleiders en beleidsmakers. Binnen het onderwijs is dit vanzelfsprekend – laten we daar als zwembranche van leren.

Mijn visie: terug naar de basis, mét beleid

Als adviseur in de zwembranche én als oprichter van ZwemNetwerk zie ik dagelijks de behoefte aan helderheid. Niet vanuit controledrang, maar vanuit het diepe besef dat kinderen, ouders en professionals gebaat zijn bij duidelijke kaders. Zwemveiligheid begint niet in het water, maar aan de beleidskant van het bad.

Daarom pleit ik voor een heldere, gedragen visie op zwemveiligheid:Eenduidige definities van wat ‘zwemveilig’ is:

• Objectieve kwaliteitskaders voor diploma’s
• Dat de opleidingen voor alle medewerkers in het zwembad gaan voldoen aan één landelijke richtlijn
• Transparant beleid op landelijk niveau
• Ruimte voor maatwerk, binnen duidelijke kaders

Ik verbind graag partijen – van beleidsmakers tot zwembadmanagers – en creëer overzicht. Niet met een vingerwijzende toon, maar als neutrale verbinder die het speelveld kent en overziet. Vanuit ervaring, praktijkkennis, vertrouwen en gezamenlijkheid.

Wat werkt in de praktijk? Emmen als voorbeeld

In Emmen werk ik sinds enige tijd intensief samen met het team van Arne Heidinga, teamleider zwembaden bij de gemeente. Daar is zichtbaar wat er mogelijk is als je als gemeente en zwembadorganisatie bewust kiest voor beleid, partnerschap en verbinding. Vanuit een gedeelde visie en gelijkwaardigheid hebben we samen een traineeship opgezet dat voorziet in goed opgeleid personeel én een stevige kwaliteitsimpuls voor het zwemonderwijs. Dit traject is ingebed in het gemeentelijk beleid en draagt bij aan een inclusief en toekomstbestendig zwemaanbod.

De aanpak in Emmen laat zien dat het kan: duidelijk beleid, samenwerking op basis van vertrouwen, en resultaat voor inwoners én organisatie.

Samenwerking als sleutel tot vooruitgang

De oplossing ligt niet in nóg een extra diploma of in een landelijke verplichting. De oplossing ligt in samenwerking. Tussen de verschillende branche-organisaties, de landelijke overheid, de opleiders en de zwemaanbieders.

Ik ondersteun organisaties graag bij beleidsvorming, visieontwikkeling en kwaliteitsborging. Want alleen als we de basis op orde hebben – het beleid – kunnen we écht bouwen aan structurele zwemveiligheid voor alle inwoners van Nederland. Met de voeten in het bad én het hoofd bij beleid.